Szachy jak muzyka, i jak miłość potrafią uczynić człowieka szczęśliwym

Szachy jak muzyka, i jak miłość potrafią uczynić człowieka szczęśliwym”.
Prof. Czesław Dutka (Rektor-założyciel Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, współtwórca Memoriału Akiby Rubinsteina w Polanicy).
We wtorek 16. kwietnia 2024 r o godz. 19 na Zamku Książ nastąpiło otwarcie Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży w sportach halowych – Dolny Śląsk 2024. Walczyć zaczynają szachiści, a w czerwcu kończą brydżyści.
Zapłonął na dziedzińcu olimpijski znicz. Był hymn, flaga narodowa, przysięgi zawodników i sędziów. Cały olimpijski ceremoniał, bo Olimpiadzie patronuje PKOl.
Nad trzecim największym (1. Zamek w Malborku, 2. Zamek Królewski w Krakowie)
zamkiem w kraju unosi się duch księżnej Daisy i pewnie jest szczęśliwa widząc tyle mądrych głów. Albowiem okolice zamku upatrzyli właśnie miłośnicy Królewskiej Gry.

       DAISY is CRAZY

Daisy Hochberg von Pless była angielską arystokratką. Poznała swojego męża Jana Henryka XV Hochberga na balu maskowym. Ona nie miała jeszcze 18-tu lat, on miał lat 30. Hochbergowie byli – trzecią dynastią w Niemczech (za rodziną Kruppów i Hohenzollernów) i siódmą w Europie pod względem zamożności. 
Życiorys księżnej Daisy jest porównywany do tragicznych losów księżnej Diany (Spencer). Istnieje legenda, według której przyczyną nieszczęść Daisy nie był przypadek, a… klątwa rzucona na jej 7-metrowy naszyjnik pereł.
Księżna Daisy otrzymała ten kosztowny podarunek w 1891 r. podczas rocznej podróży poślubnej. Jan Henryk XV kupił go w jednym z paryskich salonów jubilerskich i zorganizował dla ukochanej małżonki inscenizację połowu pereł. Doszło wtedy do wypadku. Pod wodą zmarł jeden z poławiaczy. Przed śmiercią zdążył jeszcze przekląć właścicielkę pereł – traf chciał, że była to właśnie Daisy. Faktem jest też, że 7-metrowy perłowy naszyjnik Daisy zaginął i od ponad 70 lat jest poszukiwany. Jedna z teorii głosi, że Daisy sprzedała go, by mieć pieniądze na wykupienie najmłodszego syna Bolko z rąk gestapo.
Daisy kochała piękną okolicę, otaczającą wręcz bajkowo położony na wzgórzu, swój zamek. Uwielbiała konne przejażdżki w pobliskich lasach, a także pikniki. 
Zamek jej się generalnie podobał, oprócz jednej rzeczy – nie było w nim ani jednej … łazienki, ani jednej toalety. Kiedy zabrała się do roboty, nawet otaczająca Książ z 3 stron rzeka Pełcznica, doczekała się oczyszczalni ścieków. Dzięki Daisy niedaleko zamku Książ powstała piękna palmiarnia, wielki ogród botaniczny z roślinami ze wszystkich kontynentów, zdobiony lawą wulkaniczną przywiezioną wagonami z okolic sycylijskiej Etny.
„Ślepy„ pogromca Capablanki.
W Waldenburgu (dzisiejszym Wałbrzychu) w latach dwudziestych XX-wieku funkcjonował przy kawiarni Glodmann (Cafe Glodmann) klub szachowy. Prezes klubu Max Wagner, słysząc, że w pobliskich Teplicach pojawi się słynny Richard Reti, zaprosił go na krótki pobyt.  Mistrz liczył, że spotka się z księżną Daisy, ale to już nie mogło się udać. Daisy stała się właśnie rozwódką. Prawo do opieki nad synami otrzymał były mąż Jan Henryk XV. Księżna zaś zatrzymała tytuł, a także willę “Les Marguerites” na francuskiej Riwierze i rezydencję w Monachium, służbę i regularne apanaże. Jednocześnie musiała opuścić ukochany zamek Książ.
Reti zwiedził więc Palmiarnię i prezentował wydrukowaną właśnie bezcenną książkę: „Nowe idee w szachach”. Urodził się w Pezinok w 1889r. na terenie dzisiejszej Słowacji. Był szachistą, teoretykiem i pisarzem. Reti ukończył studia matematyki oraz fizyki w Wiedniu. Stracił bezcenne notatki w przeddzień obrony pracy doktorskiej i zmuszony był poświęcić swoją karierę szachom. Sukcesy zaczął osiągać dopiero w okolicach trzydziestego roku życia. Początkowo grał mocno kombinacyjne pozycje, jak gambit królewski czy inne popularne debiuty XIX wieku. Później zmienił swój styl gry. Spopularyzował m.in. otwarcie 1.Sf3,d5 2.c4,.. nazwane później jego nazwiskiem – Reti Gambit. Wszelkie otwarcia powstające po 1.Sf3 nazywane są otwarciem Retiego. W 1924r. na turnieju arcymistrzowskim przerwał ośmioletnią passę bez porażki (63 zwycięskie partie) Jose Raula Capablanki grając właśnie ten debiut.
Rok później w Sao Paulo (Brazylia) Reti pobił rekord w graniu na ślepo uzyskując wynik 21. zwycięstw, 7. remisów i tylko dwóch porażek! 

W szczytowym momencie swojej kariery, obok Nimzowitscha i Tartakowera, Reti był uważany za jednego z klasycznych założycieli hipermodernizmuPromowane style koncentrowały się na naciskach na centrum przeciwnika. 
Reti osiągał wiele sukcesów na turniejach, był też wielkim znawcą gry końcowej, o której również napisał szereg publikacji. 

Kiedy w 1928 roku wraz z żoną i dwójką przyjaciół udał się do wesołego miasteczka pod Pragą, spotkał tam Cygankę, która przepowiedziała im przyszłość na podstawie ręki. „Kobieta poinformowała, że jeden z nich umrze w ciągu miesiąca, drugie w ciągu roku, a trzeci po roku”. Wszyscy myśleli, że to tylko zabawy, ale bardzo szybko zmienili zdanie.

„Pierwszy, prawnik zmarł w ciągu trzech tygodni w wypadku samochodowym.
Kiedy to się stało, Réti się przestraszył i wpadł w depresję. W 1929 r.  zachorował na szkarlatynę i mimo hospitalizacji zasłabł” i zmarł. Trzeci przyjaciel zmarł w obozie koncentracyjnym.

A oto dwa przykłady Dominacji z twórczości Retiego: 1/ remis, 2/ wygrana

I jeszcze słynna miniaturka z Tartakowerem. Wiedeń 2010.

 

1. e4 c6 2. d4 d5 3. Sc3 dxe4 4. Sxe4 Sf6 5. Hd3 e5 6.dxe5 Ha5+ 7. Gd2 Hxe5 
8. O-O-O Sxe4 9. Hd8 !! + Kxd8 10. Gg5+ Kc7 11. Gd8#

 

 

cMaster Krzysztof Krupa (autor Królestwa Szachów)

Skip to content